ไขข้อข้องใจ! ทำไมกรมอุตุฯถึงทายฝนไม่แม่น?

เป็นที่รู้กันจนเป็นเรื่องล้อเล่นว่า หากวันไหนกรมอุตุฯบอกว่าฝนไม่ตก ก็ให้พกร่มออกจากบ้านไปเลย เพราะตกแน่ๆ ไม่ใช่กรมอุตุฯไทยไม่เก่ง และก็ไม่ใช้ฝรั่งญี่ปุ่นเก่งกว่าเรา หากท่านเคยทดสอบและจดบันทึกเก็บผลระยะยาวๆ จะพบว่าแอพฝรั่งไม่ว่าตัวไหนค่ายไหน ก็ทายฝนตกในไทยไม่แม่นเหมือนๆ กัน

สาเหตุหลักๆ จึงไม่ได้มาจากเครื่องมือเครื่องไม้ หรือโปรแกรม หรือการมีดาวเทียมเป็นของตัวเอง หรือความรู้ (พวกนี้คือเรื่องรองลงไป) เพราะฝรั่งมีของพวกนี้ครบก็ยังไม่มีปัญญาทายฝนในไทยให้เป๊ะเหมือนทายฝนในบ้านตัวเอง

ใช่แล้ว สาเหตุหลักๆ คือ “สถานที่ตั้ง”

ประเทศไทยเป็นประเทศในเขตร้อน ไม่ใช่เขตอบอุ่นแบบอเมริกา ญี่ปุ่นฯลฯ

โดยทั่วไปฝนในเขตร้อนมักจะเกิดจากการลอยตัวของอากาศร้อนชื้นซึ่งทำให้เกิดเมฆก้อน และมีฝนตกเป็นบริเวณที่ไม่ต่อเนื่องกัน มีการเริ่มต้นและสิ้นสุดอย่างรวดเร็ว มีรูปแบบและการเคลื่อนตัวที่ไม่แน่นอน การพยากรณ์ พื้นที่และเวลาที่เกิดฝนจึงเป็นเรื่องยากมาก อย่าว่าแต่ WRF โมเดลของกรมอุตุฯที่ออกล่วงหน้ามาเป็นวัน เอาแค่เรดาร์ กทม.ที่อัพเดทกันทุกๆ 15 นาที เมฆฝนมีทิศทางพุ่งจากนครปฐมเข้ามาหากรุงเทพแท้ๆ อีกนิดเดียวจะเข้าเขต กทม. อยู่ดีๆก็แยกเป็นสองสาย เลี้ยวขึ้นไปนนท์หนึ่ง เลี้ยวลงไปสมุทรสาครหนึ่ง ก็มีมาแล้ว กลายเป็นวันนั้นกรุงเทพไม่มีฝนแม้ตแต่มิลลิเมตรเดียว

หรือไม่บางครั้งไม่เห็นเมฆฝนก้อนไหนเคลื่อนมาทางกรุงเทพเลย อยู่ดีๆก็มีเมฆ cb ก็ก่อตัวขึ้นกลางเขตใดเขตหนึ่งเฉยๆโดยไม่มีที่มาที่ไปซะงั้น และก่อให้มีฝนตกหนักจนท่วมก็มีมาแล้ว

ส่วนฝนญี่ปุนฝนฝรั่งในเขตอบอุ่น เค้าเกิดจากระบบลมฟ้าอากาศขนาดใหญ่ เป็นแนวปะทะอากาศ (บริเวณที่มวลอากาศที่มีคุณสมบัติต่างกันมาพบกัน)  ไม่ใช่ระบบลมฟ้าอากาศขนาดเล็กแบบบ้านเรา การพยากรณ์ฝนในเขตอบอุ่นจึงมีความแน่นอนกว่าเราค่อนข้างมาก แม่นถึงขีดเส้นบอกสถานที่และเวลาล่วงหน้าออก TV ได้เลยด้วยซ้ำ

บ้านเรายังอยู่ตรงกลางระหว่าง 2 มหาสมุทร 1 อ่าวแขวนอยู่ใต้แผ่นดินใหญ่โดยมีระบบลมค้าที่เส้นศูนย์สูตรพัดอยู่ด้านล่าง ทำให้ระบบอากาศเราสลลับซับซ้อนมาก  แม้เทียบกับประเทศอื่นในเขตร้อนด้วยกัน ประเทศเราก็ยังพยากรณ์อากาศให้แม่นได้ยากกว่า

อย่าว่าแต่ฝน เอาแค่พยากรณ์ว่าหน้าหนาวปีนี้จะหนาวนานไหม เริ่มหนาวเมือไร ก็ยังหาคำตอบแน่นอนไม่ได้ นักวิชาการหลายคนในไทยตกม้าตายมาเยอะแล้ว…เรื่องมันเป็นเช่นนี้แล

เรียบเรียง : @MrVop